Koih un Schwien fastholln

Koih un Schwien fastholln

Dat een oder anner Maal hebb ick mi all fraagt, wu maaakt de Schlachters dat woll mit de Deerten, de överut bang sünd un dordör bold halv oder ganz dördreiht. Man hätt ja all lesen, dat to`n Bispeel een Bull up`n Pad na`d Schlachter hen utbüxt is un man muss üm eers mit een besünner Gewehr benüsseln, üm dissen Utrieter wertokriegen. Bäten hebb ick mi dor schlaumaakt un weet nu, dat man dat Veeh up de Anhänger so as in een Futterhuck drieben deith, denn up de Klapp un ok binnen liggt lecker Foer. Dorto moot dat in de Anhänger ganz lecht ween, dat heet, kien Dack oder een Plaan dröf doröver ween. Un so wu man bang Kinner an Hand nimmt, so kummt hier ok een tweed Deert mit „an Hand“. Up Schlachthoff fohrt man de Anhänger an een Driefgang un dor is dat denn technisch woll so good dördacht, dat dat kien Torügg mehr för de Schlachtkandidaaten givt. Of de Deerten woll aahnt, wo`d hengeiht?

Ick bün up een Buernhoff grood worden. Uns Veeh oder ok de Schwien worden dormaals van uns Schlachter afholt, denn wi harrn gor kien Anhänger. Mit fief Melkkoih, poor Enter, Beesten, Kalver un Schwien mit Birgen in dree lütt Hucken wär dat ok unrentaaabel un de meesten van de lütt Buern harrn ok so as wi noch kien Trekker. Dat käm eers veel laater. Vandaag kunn kien Buer mit so`n poor Deerten utkaamen un man hätt sick spezialiseert, dat heet, man hätt Melkkoih mit dat Grönland, Mastbullen oder Geflögel oder Ackerland un Eier givt ut grood „Eierfabriken“. De Lüü will`d all billig hemmen un so is dat dorhen lopen.

Uns Deerten wärn so`n Spierken ok noch „Huusdeerten“. Vör`d Melken up Land kreegen uns Koih immer `n Stremel Brotkapp oder –kösten un worden eers noch`n bäten bekleiht un mit snackt un so kämen se ok geern her. Dat is ja vansülben`n annern Kraam as bi hunnert oder mehr Koih. Jede Kooh wär bi uns een „Persönlichkeit“ un wenn se na`d Schlachter mussen, besünners de ganz lewen, denn dä`d doch bäten seer.

Tja, ick weet aaber ok, wuveel Gewalt Deerten an`n Dag leggen könt, wenn se diesköppig oder bang sünd. In Sömmerdag wär ick maal alleen to Huus un seech up eenmaal, dat een Kalv utneiht wär. So mit 12, 13 Johr föhlt`n sick vull Moot un Kraft un meent, man kann so`n Kalv ja man eben so achter sick anluken. Mit bäten Foer kunn ick all eersmaal een Kopptau üm`n Hals kriegen un meen denn, ick harr`d all in Hand. Aaber dat Kalv wuss nu ok, dat ick nich bloß Foer geben wull un so up Stäe wull`d denn utrieten. Mit Gewalt versörch ick dat aftowennen, aaber dor hebb`k dumm keeken. So käm ick sülben mit in`d Rönnen un dat Kalv stüer över een frisch anplanten Kohlacker in een Struuk- un Boomrieg rin un dortüschen stunnen fein hochschaaten Brummelbeerstrüük. Dor gung`d nu dwars dör un nu käm wat anners as Freud up, tomaal ick een kört Sömmerbüx an harr. Dat Cowboyspeel gefull mi gor nich mehr. Dör`n Tofall rönn dat Kalv rechts un ick links an een häntigen Boom vörbi un so hebb ick flink dat Tau üm de Boom bunnen un denn Hülp ut Naaberschkop holt. Ja-ha, dor wär ick maal wer`n Ennen schlauer worden.

Sowat harrn wi ok maal mit een ganz grood Mutt. Se mag woll bold 500 Pund schwoor ween hemmen. Mien Bröer wull de Mutt in een anner Huck rindrieben un harr se all up`n Gang rupkregen. Aaber schiens wull se nich dat wat mien Bröer wull. Se stüer na`d Messeldör hen. Ick rönn flink doran vörbi un schödel de Messeldör to. Dor drängel sick dat oll dummerhaft Schwien doch in dat letzt Huck vör`d Messeldör un dat wär kien Schwienhuck, nä-äh, dat wär dat Huck, wor wi hengungen, wenn wi to`d Büx rutmussen. Dit Klosett, eenigen seggt ok Schiethuus, wär meest in all Buernhüüs dor an`d Ennen, wiel denn up anner Siet buten dat Jauchback wär, eenfach`n praktischen Kraam. Wat vandaag een Porzellaanschöddel is, wär dormaals een stäbigen Holtkasten, ünnen open un boben mit een rund Lock, wor een holten Deckel up wär.

In dit, för een grood Mutt lüttje Huck, schoof se sick nu sülben rin un man kunn gor nich mehr doran vörbi, üm se wer ruttojaagen. Man kann ja so`n dick Schwien ok bold narngs recht anpacken. Bloß noch an den Beenen, Steert, Ohrn oder üm`n Hals to. Mien Bröer versörch na`d Hals hentokaamen un ick look as`n Halvmalen an de Steert rüm. Dor word dat Schwien noch diesiger un steeg boben up de holterk Klosettkasten. Uns woor heet un koll tomaal. Mien Böer reep: „Du musst düchtig luuken, man to-o.“ Un ick look un look un up eenmal harr`k rein Angst, dat ick de ganz Steert rutlook. Ick reer: „Glieks hebb`k ganz Steert rutlaaken – wat schall ick maaken?“ Wi wärn rein vertwiefelt. Denn wull`n wi uns eersmaal verpusten un een Paus maaken un leeten de oll dick Mutt in Ruh. Villicht käm se alleen dor wer rut. Man de Hopnung kunnen wie uns an`n Hoot steeken. Se stunn na`n ganz Sett immer noch boben up uns Klosett mit eer Vörderbeenen. „So`n verrückten Kraam hebb ick noch nienich belevt,“ schull mien Bröer, man dat hulp uns ok nich. Wi kämen denn dorup, een dick Reep üm`n Hals van de Mutt to don un se dormit ruttoluken. Dat wär dordör lichter, wiel de oll dick Mutt nu nich mehr genoog Luft kreeg un nu düer dat ok nich mehr all to lang, bit se sick besinnen dä, van uns Klosett wer rünnertogaahn. Gott, wat wär dat een Akt, aaber to`n Glück is nüms un nix to Schaaden kaamen.

Christa Arntz

22.10.2007