Omas Huushollen

Omas Huushollen

De Minsk kann sük bloot so wiet torüggbesinnen, wat he sülvst beleevt hett. Dat wat vörher weer, as he noch nich geboren weer,  dat moot he sük van sien Öllern oder Grootöllern vertellen laten, oder he kickt in een Book.

De Huushollen weer tominnst in fröher Tieden Saak van de Huusfroo. Vandag is dat wat anners wurden, vanwegens de Emanzipation. Aver fröher harrn de Froolü dat Seggen. Se bestimmen, wat dat to Eten geev, wennehr dat an`t Schummeln gung un ok, of man mit Schoh oder Blootföt in`d Stuuv gahn kunn. Dat bedüd ja nu nich, dat de Keerl oder de Kinner buten vör weern, nee, se mussen rechtschapen mit anfaten.

„Ein eigen Herd ist Goldes wert“, stund an de Handdookholler bi uns Oma. Se harr noch mehr van disse Sprök an`t Mür hangen. „Morgenstund hat Gold im Mund.“ Daarbi harr se doch kien Goldtehnen in hör Gebitt. Un een Sprök is mi in Erinnerung bleven:

„Günn di wat,

ok wenn du in Nood büst,

wat hest du van`t Leven,

wenn du eerst dod büst.“

Oma weer van Harten good. In hör Köken weer dat nich so hektisch, dat gung allens ruhig to. Bloot de Waterketel suust immerto. De moist Plaats weer de Törfkasten neven de Ovend, daar weer dat so moi warm un man kunn de Ruum so fein överkieken. Opa seet in sien Körvsessel un leest immerto irgendwat. Un Oma weer, wenn se nich an Eten maken weer, an`t Stricken oder Häkeln. Ok Schaapswull wurr verarbeidt. Dat Spinnrad truck uns Kinner immer an, un wi pedden up de Pedal, man uns Oma wull dat nich geern hebben.

In Omas Köken rook dat gediegen. Schalottenrök vermischt sük mit Ovendqualm van Törf oder natt Holt. „An jeder Eten mutten Schalotten, bi Gemüse, Arven- un Bohnensopp un ok bi een Sönndagsbraden, dat is good för de Magen un fördert de Verdauung“, see Oma denn. Up de Stangenovend mit de dree Fürlöcker stunnen de Pött mit Eten un bullern vör sük hen. Middags un s’avends keem datsülvig Eten up`d Disk. S’avends kreeg jeder noch een Stück Brood daarto. Un wenn Eten överbleev, keem dat an nächsten Dag wedder up`d Disk. Man dat aver ok bloot winterdags, wenn dat nich so heet weer. Sömmerdags harr se Bedenken, dat Eten kunn woll umslagen, oder de Flegen kunnen woll wat klauen.

In Omas Köken muchen wi uns geern uphollen. Dat weer so gemütelk. De Dören to de annern Kamer stunnen, tominnst in Winterdag, immer open. De Luft kunn so beter zirkuleren un de Rüm weern beten överschlagen, dat geev ja noch kien Zentralheizung! Bloot Oma druff de Stuuv bedreden to`n Blömengeten, sonst müms! To de Fierdag, Ostern, Pingsten un Wiehnachten druffen wi alle intreden. De Stuuv weer för uns alle heilig. Daar stund so een fein Chaiselongue an Mür un Küssen mit groot Motiven van  Schlachtscheep, „Kronprinz Wilhelm“ stund up een Küssen.  

De Müren harrn noch kien Tapeten. Mit Kalkfarv wurr all twee Jahr neei streken un mit een Gummirull schemerachtig Motive upbrocht. Wiel dat noch kien Köhlschappen geev un ok kien SB-Ladens as vandag, mussen Obst un Gemüs inkookt wurden. De Inkookketel kreeg düchtig Hitt van Eierköhlen un Brikett. Bohnen worden updrögt. De Bänner hungen van`t Deck. Grön Bohnen un Buskohl worden snibbelt un in een Steenpott suur inleggt. In Januar-Februar de Tied keem de Schlachter in`t Huus, denn wordt dat fettst Swien van`t Welt brocht. Wi Kinner druffen bi`t Dodmaken nich tosehn, aver dat Gielen van`t Swien kunnen wi hören. Eerst wenn dat Swien up`d Trog leeg, druffen wi tosehn, wu de Haar, de Borsten, ofraseert wurren. Dat Blood leep in een Emmer un muss kräftig ümröhrt worden. Meesttieds nehmen wi daarto een Kohlstrunk. An de fein Bloodwurst, moi torecht maakt un anbradt mit Havergrött un`n Spier Speck,  kann ik mi noch good besinnen.

Eerst wenn de Fleskbeschauer sien Stempel up`t Swien drückt harr – van wegens de Trichinen -, kunn de Schlachter sien Arbeid wieder maken. An`n anner Dag braad Oma de lütt Müs, van Filet ofschneden Stücken, lecker! Rood- un Leverwurst wurr inkookt un ok Flesk. De Würst in Naturdarm worden rökert, genauso gung dat de Schinkens. Boven up Böhn harr Opa sien Rökerkamer inricht för Würst un Schinken. Wenn dat daarmals al Kontrollen van de Schösteenfeger geven harr, denn harr Opa sien Rökerkamer dichtmaken kunnt. Dat weer ja fürgefahrelk! De dick Specksieden worden pökelt un anrökert, daarmit se nich so flink galsterg wurden. Van dat Fett, wat över bleev, worden Griebensmolt maakt. För een Stück Swartbrood mit Griebensmolt laat ik jeder Stück Toort stahn.

In de Adventstied weer dat besünners moi bi Oma un Opa. Denn weer Backtied. Dat ganz Huus rook na Knippkoken un Spekulatius. Un wi Kinner druffen ok maal Kokendeeg up`d Waffeliesen maken un de Knippkoken oder Neeijahrskoken upeten. Un de Pottkoken mit dick Rosinen eerst, dat weer een Gedicht. Ja, ja, uns Oma un Opa! Lang is dat her, de Tied kummt nich mehr torügg. Een Sprök hebb ik noch för jo: „Sich regen bringt Segen.“ Bewegt jo, dat is good för de Knoken un tegen dat Rheuma.

Rudi Rabe

03.11.2010