Van Ackermanntje bit Tuunkruper

Van Ackermanntje bit Tuunkruper

van Hans-Jörg Beyer, 26419 Heidmöhlen

In‘ Fröhjohr 2012 hebbt de Landkreise Freesland un Wittmund een wunnerbor lütt plattdütsch Schoolbook vörstellt: “26 Vögels ut Freesland un dat Harlingerland“. Up sessundartig Sieden worden de Vögels humorig un mit een verwunnerlich Lebennigkeit vörstellt.

De Kinnerbookautor un Illustrator Steffen Walentowitz ut Jever harr de Idee to dat Bookje, un he hett tegen de Beschrievung van Levenswies un Verhollen, de Flegers mit veel Leevde ok nartuurtroo in de muisten Farven tekend. Dat Lektorat hebbt de Plattdütschbeupdragten Georg Schwitters (Freesland) un Hillrich Reents (Wittmund) sowie Hartwig Bothen ut Reepsholt övernohmen. Se hebbt meent, dat de Schoolkinner mit dat Bookje neesgierig mokt worden schallt up de plattdütsch Spraak.

Besünners interessant sünd de nümige Naams, de de Vögels up Plattdütsch hebbt, un ick meen, nich blot för Schoolkinner. Dorüm hebb ick ut de bunt Vögelrieg mol de för mi urigsten un deelwies noch nie hörten Naams rutsöcht, üm se in een Körtfaten vörtostellen.

Dat “Ackermanntje“ (Bachstelze) wippt mit sien langen Steert up un daal un word dorüm ok Wippsteert nömt. He söcht geern in sünnige Tuuns na  Krabbeldeerten un trippelt dorbi so flink över d’ Rasen, dat’n sien spillerige Benen gor nich mehr sücht.

Een “Boompicker“ (Buntspecht), ok “Timmermann in’t Holt“ nömt, trummelt bit to veerteihn mol in de Sekunn up een Tack un kriegt dorvan kien Koppien. Dissen Vögel frett Krabbeldeerten, Saat van Bööm, Nöten, aaber ok Eier un jung Vögels.

De “Kattuul“ (Waldohr-Eule) hett lang Feern, sonömte Pennen, up’n Kopp, de as Ohren utsehn. Se is geern nachts ünnerwegens un jaagt Feldmüüs. Mit hör besünner Feern kann se luudlos flegen. Se kann aaber kien egen Nüst bauen un treckt dorüm meest in Nüsten van Kreihen oder Kattekers (Eichhörnchen). Lütt Kattulen seegt ut as ’n Spöök.

De “Kohschietvögel“ (Schafstelze), eng verwandt mit de Wippsteert, is besünners geern up Weiden, wor Veeh löppt. He frett lütt Krabbeldeerten un Flegen van Kohschietbülten un is licht to erkennen an sien geel Buuk. Sien Nüst boot he ut drög Gras un Wuddels dicht an d’ Grund.

Een “Koppheistervögel“ (Kleiber) klautert geern Bööm rup un rünner, un rünner ok mit ’n Kopp na ünnen, woher he ok sien Naam hett. He leevt in d’ Busch, Parks un Gordens un röppt kräftig “twit-twit-twit“. Bröden deit he in old Boompickerlöcker oder Nüstkastens.

De “Spree“ (Star), een swarten, bruun sprenkelten Vögel mit ’n körten Steert, söcht mit sien lang Snabel de Rasen na Müggenlarven af, frett aaber ok geern Beeren, Obst, Sniggen un Würms. Bröden deit he bi uns meest in Vögelkastens. Sien besünner Gesang is een wunnerbor Tirilieren un he kann sogor Luden van anner Vögels namoken.

De “Tuunkruper“ (Zaunkönig), ok Körtjan nömt, is een van de lüttsten Vögels in Freesland. Dat Keerlken baut een Handvull Nüsten, worvan sick dat Wiefken denn een utsücht, wat denn noch besünners utpolstert word. Tuunkrupers sünd alltied up Tour un kruupt dorbi dör Büsch un Strüker. In d’ Winter verbringt se de lang Nachten geern mit anner Tuunkrupers annannerdukelnd in een Nüst.

Wenn ick jo nu neeisgierig mokt hebb, hier een good Naaricht: Ji köönt dat Bookje ok bi d’ Landkreis oder in’n Hannel kriegen. Ruhig mol nafrogen, denn ick meen: Dat is een Leckerhappen för Naturfrünnen!

Un noch wat: Ut de eerst Uplaag 2008 van dat Bookje “22 Vögels ut Freesland“ köönt ji jo de 22 Vögels al mol up uns WEB-Side ankieken, wat över de Vögels up Platt- un Hochdüütsch lesen un sogor de Stimmen van disse Vögels to Gehör kriegen (“Klick“ up “Heimische Vogelwelt“!)

Fallt mi to’n Sluss jüst noch to “Vögel“ in: Vör’n kört Tied reeg ick mi doröver up, dat mi ’n Vögel up ’n Kopp scheten harr. Mien Fründ Menno meen, worüm ick mi denn upregen de, ick schull lever froh wen, dat Elefanten nich fleegen köönt! – Tja, un dor hett he woll Recht!